Johan Cruijff is na 17 dagen weer weg bij Ajax. Ik ben al een paar dagen uit evenwicht van dit ongehoorde nieuws, maar als ik de media mag geloven ben ik een van de weinigen. Ik zie amper tot niets in kranten, geen ingelaste nieuwsrubrieken, talkshows vol met Cruijff kenners, een discussie op het Binnenhof, vloeken in de Ajax bestuurskamer, rellen in vak F, niets.
Niets.

Is Nederland gek geworden? Cruijff kent twee vaderlandse liefdes waarvoor hij zijn inmiddels vermaarde en wereldberoemde nek wil(de) uitsteken: Ajax en Oranje. In 1994 verklootte toenmalige KNVB-bobo Jos Staatsen persoonlijk de deal om Cruijff het WK in Amerika te laten doen. Een fooi (36.000 euro), een fax (mislukt) en enkele bestuurlijke flapdrollen (die hoogstwaarschijnlijk door Cruijff c.s. waren gepasseerd) bepaalden de uitkomst van de onderhandelingen. Nakko dus. Geen Cruijff, maar Advocaat deed Amerika.
De Beste Nederlandse Voetballer Aller Tijden is bereid om 14 (!) jaar later zijn ultieme voetbalinzicht ten dienst te stellen van het zieltogende Ajax. Zieltogend, want tweemaal de Champions League missen door geklungel tegen Kopenhagen en Slavia Praag is gedrag van een ezel. De aanschaf van rechtsbacks Ogararu, Colin en Bruno Silva spreekt boekdelen over het niveau van de Ajax-junioren, terwijl het aanpassen van de spelstijl aan opponenten als NAC het ergste doet vrezen over het geloof in eigen (aanvallend) kunnen. Redenen teveel voor Cruijff om vanuit Barcelona als toeschouwer zijn dagen te slijten. Zijn columns leveren inzichten, zijn analyses op televisie snijden hout, maar het zet allemaal geen zoden aan de dijk. Ajax zit al een decennium in de malaise en de harde constatering van de commissie Coronel onderstreept dit. Cruijff besluit zijn gezicht te laten zien op de ledenvergadering van Ajax, op het moment dat Ajax stuurloos rondzwalkt op de uitkomsten van het rapport. Zoals het Cruijff betaamt komt hij niet te vroeg of te laat, maar op tijd. Als Verlosser wordt hij omarmd door prominente en andere Ajacieden die hem de sleutel van de stad aanbieden. Cruijff krijgt carte blanche van de ledenraad om het technische beleid binnen Ajax te hervormen.

Zeventien dagen later gooit Cruijff de handdoek. Zijn eerste pennestreken in de organigram stuiten direct op verzet. Van zijn voetbalzoon, nota bene. Ook gij, Brutus?

Het had de meest spannende tijd in de mondiale voetbalwereld kunnen zijn. Zou het Cruijff lukken om Ajax weer op de wereldkaart te krijgen? Het lukte hem als speler, het lukte hem al eerder als trainer (EC II winst in 1987, kopbal Van Basten(!)). Driemaal is scheepsrecht.
Ajax huilt, maar wie is Ajax? De Griekse held die door Cruijff persoonlijk naar de wereldtop is gespeeld. Ajax is Cruijff. Cruijff is groter dan Ajax, dat vergeten veel mensen, ook Ajacieden (althans de plucheneukers die geilen op de blazer met het blazoen). Denkt U bij Pele aan Santos, of denkt U bij Santos aan Pele? Wie kent Napoli nu nog? Inderdaad, de club waar Maradona triomfen vierde. Denkt U dat het toevallig is dat een club als Bayern München weer meedoet met het kampioenenbal? Of zou de aanwezigheid van Franz Beckenbauer daar invloed op hebben?

Cruijff wordt door delen van de media afgeschilderd als een laffe hond, die met een grote mond binnenkwam, maar niet wist hoe snel hij weer met de staart tussen de benen moest maken dat hij wegkwam. Hij is een naïeve gek, die dacht dat hij een beursgenoteerd bedrijf even kon omturnen tot een succesvolle voetbalclub.
Niets van dat alles. Op het niveau van Cruijff zet hij de lijnen uit en gaan anderen (die hij daartoe in staat acht) aan het werk. Johan bewaakt de processen, stuurt op resultaat, heeft de helikopterview. Hij hoeft godsgloeiend de pillonnen toch niet neer te gaan zetten? Heeft men echt niet door dat de brand Cruijff vele malen meer aan goodwill waard is dan het merk Ajax? In zijn zelf verkozen constructie loopt alleen Johan toch risico? Hij zet zijn immense naam op het spel, Ajax hoeft alleen maar de vruchten te plukken. Gaat het mis, dan hangt barbertje, niet Ajax.

Het heeft niet zo mogen zijn. De man die als enige Ajax weer op de rit zou kunnen zetten is in de wielen gereden door zijn eigen protegé. Marco van Basten voorkwam dat Jan Olde Riekerink zijn 8 maanden jonge betrekking als Hoofd Jeugdopleiding Ajax verloor.
Jan Olde Riekerink is bewaard gebleven voor Ajax.
Dan Johan Cruijff maar weg.
Jan Olde Riekerink.

Ik kan wel janken.